Tỉnh Thừa Thiên-Huế đang nỗ lực bảo tồn các giống mai truyền thống, thúc đẩy việc trồng mai, tạo ra các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo và biến tỉnh này thành "Đất Mai Vàng" của Việt Nam.
Với vẻ đẹp thanh lịch và tinh tế, mai vàng Huế đã trở thành biểu tượng của cố đô, đặc biệt vào dịp Tết và đầu xuân.
Tỉnh đang tiến hành các nỗ lực tích cực để bảo tồn giống mai truyền thống, khuyến khích trồng mai, và tạo ra các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo để đạt được mục tiêu "Xây dựng Thừa Thiên-Huế thành Đất Mai Vàng của Việt Nam."
Xây dựng thương hiệu Mai Vàng Huế
Gần đây, nhiều người dân và du khách đã đến tham quan và tận hưởng không gian triển lãm trưng bày hàng trăm tác phẩm nghệ thuật mai vàng đẹp và quý hiếm tại Lễ hội Mai Vàng Huế.
Đây là lần đầu tiên tỉnh Thừa Thiên-Huế tổ chức lễ hội này để tôn vinh, quảng bá, và lan tỏa giá trị văn hóa, nghệ thuật của người Huế và thương hiệu "Mai Vàng Huế" trong dịp Tết và đầu xuân.
Lễ hội cũng là cơ hội để các nghệ nhân giao lưu kinh nghiệm, trưng bày sản phẩm và tham gia vào các hoạt động mua bán.
Nghệ nhân Trần Phước Quý, sống tại phường An Đông, thành phố Huế, chia sẻ rằng đây là lần đầu tiên tỉnh Thừa Thiên-Huế tổ chức một lễ hội mai vàng quy mô lớn, điều này đã tạo ra sự phấn khích cho anh và những người yêu thích mai vàng khác để đưa "tác phẩm" của mình đến với công chúng.
Huế luôn là đất của mai vàng bán tết, và những cây mai đã trở thành phần không thể thiếu trong cuộc sống của những người trồng trọt. Để có một cây mai đẹp, ngoài nhiều thập kỷ chăm sóc, người trồng cần chú ý đến bốn yếu tố: "nhất gốc, nhì thân, tam cành, tứ giống."
Mai vàng Huế, còn được gọi là "Mai Vàng Huế," là một loại cây cảnh có giá trị ở Việt Nam với các đặc điểm di truyền địa phương độc đáo. Nó thường được tìm thấy ở các khu vực kiến trúc cảnh quan nổi tiếng ở Huế, từ các cung điện hoàng gia và đền chùa đến nhà ở và chùa chiền.
Mai vàng Huế có những đặc điểm riêng biệt, với chồi xanh, cành dày, cuống hoa ngắn, và năm cánh hoa vàng tươi sáng với các đường viền gợn sóng. Cánh hoa được xếp khít, và hương thơm nhẹ nhàng.
Mai vàng Huế đã trở thành một "sứ giả," tượng trưng cho mùa xuân ở Huế. Trong dịp Tết, hầu như nhà nào cũng có một chậu hoặc cành mai để mong ước một năm mới thịnh vượng và bình an.
Ngoài ý nghĩa văn hóa, giá mai giống nhị ngọc toàn còn có giá trị thương hiệu và kinh tế đáng kể đối với người trồng nhờ vào bàn tay khéo léo của các nghệ nhân tạo hình thành những hình dạng độc đáo. Thừa Thiên-Huế có một số vườn và làng mai truyền thống, không chỉ tạo thêm vẻ đẹp mà còn mang lại giá trị kinh tế đáng kể.
Làng mai truyền thống The Chi Tay ở xã Điền Hòa, huyện Phong Điền, có khoảng 80% hộ dân trồng và buôn bán mai vàng.
Nhiều loại mai như Hoàng Trúc Mai, Hoàng Điệp Mai, và Điệp Cúc Mai được trồng, uốn dáng, và truyền lại qua nhiều thế hệ. Hầu như nhà nào cũng có cây mai trong vườn, từ vài cây đến vài trăm cây. Mai vàng ở đây có đặc điểm độc đáo, đôi khi được tạo hình thành các hình rồng nghệ thuật.
Theo Nguyễn Đăng Hùng, nghề buôn mai ở làng The Chi Tay là một "công việc thư giãn mang lại lợi nhuận thực sự." Tận dụng mùa vụ nông nghiệp nghỉ ngơi, người dân ở đây trồng và chăm sóc mai vàng, kết hợp thư giãn với thu nhập bổ sung. Nghề buôn mai mang lại thu nhập khoảng 70-100 triệu VND mỗi năm cho gia đình ông.
Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Điền Hòa, Đặng Văn Quang, cho biết xã có hơn 1,000 hộ gia đình tham gia vào việc trồng mai, với hơn 100,000 cây từ 3 đến trên 40 năm tuổi. Chỉ trong năm 2022, xã đã cung cấp thị trường hơn 50,000 cây mai vàng một năm tuổi.
Chính quyền địa phương cũng đã lên kế hoạch phân bổ lại hơn 1 hecta đất ruộng không hiệu quả để trồng mai và đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng để hỗ trợ cho việc trồng và thương mại hóa mai vàng để tăng thu nhập.
Trên toàn tỉnh Thừa Thiên-Huế, nhiều khu vực chuyên sản xuất và buôn bán cây giống mai vàng và cây cảnh mai vàng, như phường An Đông và An Tây ở thành phố Huế; nhiều địa điểm ở huyện Quảng Điền và Phú Vang, cũng như thị xã Hương Thủy và Hương Trà.
Hàng năm, các khu vực này cung cấp hàng nghìn cây mai vàng đẹp ra thị trường, trong và ngoài tỉnh, đặc biệt là trong dịp Tết Nguyên Đán, tạo ra doanh thu đáng kể cho người trồng.
Xây dựng Thừa Thiên-Huế thành Đất Mai Vàng
Trong những năm gần đây, Ủy ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên-Huế đã thực hiện nhiều chiến lược và chính sách với cam kết mạnh mẽ trong việc tái tạo, phát triển, và nâng cao thương hiệu của Mai Vàng Huế.
Một sáng kiến đáng chú ý là chiến dịch "Mai Vàng Trước Cổng Nhà," được hưởng ứng nhiệt tình bởi các cơ quan chính phủ, trường học, và hộ gia đình. Các nỗ lực khác bao gồm việc tạo ra các con đường mai vàng trước khu di sản Hoàng Cung Huế, nâng cấp và cải tạo các vườn mai vàng dọc đường Lê Duẩn ở thành phố Huế, và trồng mai vàng bonsai ở làng cổ Phước Tích ở huyện Phong Điền. Những nỗ lực này giúp tạo ra các không gian cảnh quan và mang tính biểu tượng từ trung tâm thành phố đến các khu vực ngoại ô và nông thôn, thu hút du khách trong mùa xuân.
Hơn nữa, Ủy ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên-Huế đã ban hành kế hoạch và lộ trình "Xây dựng Thừa Thiên-Huế thành Đất Mai Vàng của Việt Nam."
Tỉnh đặt mục tiêu tạo ra ít nhất ba khu rừng mai vàng vào năm 2025 để phục vụ du khách và khách du lịch khi đến Huế. Ngoài ra, 100% các huyện, thị xã, và thành phố trong tỉnh sẽ thành lập các con đường và vườn mai vàng có quy mô phù hợp để hỗ trợ du lịch và trở thành các điểm tham quan độc đáo của địa phương.
Đến năm 2030, Thừa Thiên-Huế có ý định tạo ra ít nhất sáu khu rừng mai vàng, phát triển Lễ hội Mai Vàng Huế thành một lễ hội truyền thống có ý nghĩa quốc gia, và xây dựng một tour du lịch "Mai Vàng Huế" dành cho cả du khách trong nước và quốc tế.
Nhìn xa hơn đến năm 2040, Thừa Thiên-Huế hướng đến việc trở thành "Đất Mai Vàng" của Việt Nam, đạt được mức độ công nhận tương đương với thương hiệu hoa anh đào của Nhật Bản và thương hiệu hoa tulip của Hà Lan.
Kế hoạch biến Huế thành Đất Mai Vàng đã nhận được sự hỗ trợ và tham gia mạnh mẽ từ nhiều cơ quan chính phủ và sự hưởng ứng nhiệt tình từ người dân địa phương.
Nhiều vườn mai vàng đã được lên kế hoạch và trồng với các giống mai vàng Huế chính thống, với nỗ lực bảo tồn và cải thiện chất lượng mai vàng Huế đã mang lại những kết quả tích cực. Năm 2022, gần 29,000 cây mai vàng đã được trồng trên toàn tỉnh, và dự kiến sẽ trồng thêm 40,000 cây vào năm 2023.
Theo Hoàng Long, Phó Chủ tịch Hội Mai Vàng Huế, hội sẽ tiếp tục tổ chức các sự kiện để quảng bá hình ảnh của Mai Vàng Huế, cung cấp hướng dẫn kỹ thuật cho người dân và nghệ nhân về cách trồng, chăm sóc, và kiểm soát sâu bệnh, cũng như cải thiện chất lượng của Mai Vàng Huế.
Hội cũng sẽ thiết lập các điểm trồng và bán cây giống mai vàng với kế hoạch thương mại hóa sản phẩm cho cả thị trường trong và ngoài nước.
Là cơ quan chủ đạo trong việc thực hiện kế hoạch "Xây dựng Thừa Thiên-Huế thành Đất Mai Vàng của Việt Nam," Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thừa Thiên-Huế đang tích cực tham gia vào các dự án khoa học và công nghệ để nghiên cứu di truyền gốc của Mai Vàng Huế để tạo ra quy trình chuẩn cho việc nhân giống, canh tác, và kiểm soát sâu bệnh.
Ngoài ra, sở đang lập kế hoạch cho các vườn mai và thúc đẩy việc phát triển công viên và các con đường mai vàng, cùng với việc thực hiện chiến dịch "Mai Vàng Trước Cổng Nhà" như một sáng kiến quan trọng gắn liền với ý tưởng "Huế - Thành phố của Bốn Mùa Hoa," tạo ra một cảnh quan sinh thái truyền thống trong cố đô.
