Thực phẩm bổ sung dinh dưỡng: Không được coi là thuốc chữa bệnh

"Thực phẩm bỗ sung dinh dưỡng: Không được coi là thuốc chữa bệnh"... Đó là ý kiến của PGS-TS Trần Đáng- Cục trưởng cục An toàn Vệ sinh thực phẩm tại buổi sinh hoạt khoa học kỹ thuật do Hội dinh dưỡng TP.HCM tổ chức vào ngày 29/9 với chủ đề "Thực phẩm bỗ sung dinh dưỡng: Hiểu đúng- Dùng đúng- Làm đúng".

Nhiều người tiêu dùng quan tâm đến TPCN được trưng bày tại buổi sinh hoạt khoa học kỹ thuật do Hội Dinh dưỡng TP.HCM tổ chức vào sáng 29/9. (Ảnh: M. Tâm)

Phát biểu tại buổi sinh hoạt trên, PGS-TS Trần Đáng cho biết, cho đến nay, chưa có một tổ chức quốc tế nào đươc ra định nghĩa đầy đủ về thực phẩm chức năng (TPCN). Mặc dù chưa có một định nghĩa thống nhất quốc tế nhưng thuật ngữ TPCN đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Theo PGS-TS Trần Đáng thì TPCN phải là thực phẩm, nghĩa là cần phân biệt giữa thuốc và thực phẩm chức năng, nhất là các thực phẩm chức năng nhóm bổ sung vitamin, khoáng chất và hoạt chất sinh học. TPCN phải an toàn, đối với TPCN mới, có thành phần mới, độ an toàn phải được chứng minh trên cơ sở khoa học. Không chấp nhận việc công bố khả năng chữa trị bệnh của TPCN mặc dù một số nước công nhận khả năng đó.

Cũng theo PGS-TS Trần Đáng, cần có một hệ thống luật pháp để kiểm soát việc sản xuất và kinh doanh TPCN. Tại Việt Nam, từ 2004 đến nay đã có 3 văn bản thay thế nhau của Bộ Y tế để quản lý TPCN. Cho đến nay, văn bản mới nhất là Thông tư số 08/;2004/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành ngày 23/8/2004 đưa ra định nghĩa "TPCN là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể người, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ gây bệnh”.

Tuy nhiên, tại buổi sinh hoạt, nhiều chuyên gia không khỏi băn khoăn khi ở Việt Nam, một quan niệm đúng đắn về tác dụng của TPCN còn chưa rõ. Đồng thời, cũng chưa có sự phân biệt rõ ràng giữa các loại thực phẩm truyền thống, thực phẩm dinh dưỡng, thuốc - thực phẩm với TPCN. Điều đó sẽ gây khó khăn trong việc hướng dẫn người dân lựa chọn và sử dụng các loại thực phẩm chức năng có lợi cho sức khoẻ của mình và người thân.

Trước tình hình có một số nhà kinh doanh đã lợi dụng lòng tin của người tiêu dùng để quảng cáo quá đáng chức năng của TPCN, gây ngộ nhận về giá trị thật của TPCN, tại buổi sinh hoạt khoa học-kỹ thuật nói trên, các nhà chuyên môn đã đưa ra một số hướng dẩn cần thiết nhằm giúp người tiêu dùng chọn lựa đúng TPCN.

10 câu hỏi gợi ý giúp người tiêu dùng tự xem xét trước khi quyết định mua một loại TPCN

Cần xem xét thật kỹ trước khi lựa chọn mua một loại TPCN 1. Thành phần mang lại hiệu quả chức năng là thành phần gì? Thành phần này có sẵn trong tự nhiên, trong thực phẩm hay do bổ sung vào? 2. Nhà sản xuất đã xá nhận về hiệu quả lợi ích của sản phẩm này như thế nào? Có nghiên cứu khoa học nào hỗ trợ cho sự xác nhận lợi ích này không? Hoặc, có nghiên cứu nào mâu thuẫn với sự xác nhận này? 3. Nhà sản xuất có phải là một công ty có tiếng tăm tốt, đáng tin cậy? Trước đây bạn có từng mua và sử dụng sản phẩm từ công ty này không? 4. Đọc trên nhãn, bạn có thể biết được hàm lượng các thành phần trong thực phẩm là bao nhiêu không? 5. Thành phần bổ sung vào thực phẩm có quá cao hay quá thấp không? Hãy tim hiểu mức khuyến cáo nhu cầu hàng ngày và mức tối đa cho phép về thành phần này, và áp dụng để biết rằng bạn nên dùng bao nhiêu lần là đủ. 6. Có những thành phần nào ảnh hưởng đến sự hấp thu thành phần chức năng này không? Thành phần này có gây tương tác thuốc - thực phẩm bất lợi cho sức khoẻ của bạn hay không? 7. Thành phần chức năng bổ sung vào thực phẩm dưới dạng sinh học nào? Nó có ở dưới dạng dễ hấp thu hay dễ chuyển hoá không? 8. Đặc điểm dinh dưỡng của thực phẩm chức năng có phù hợp với mục tiêu sức khoẻ mà bạn mong muốn không? 9. Hãy so sánh giá cả của TPCN với thực phẩm thông thường, giá có tương xứng với thành phần chức năng mang lại lợi ích cho bạn không? 10. Cách thức chế biến thực phẩm hay cách bảo quản có ảnh hưởng đến hiệu quả chức năng của thực phẩm không? (Theo tài liệu của TS-BS Nguyễn Thị Minh Kiều, Hội trưởng Hội Dinh dưỡng TP.HCM)